Slaapfasen

Slaapfasen en slaapbehoefte

Slaap neemt bijna een derde van het leven van de mens in beslag. Toch zijn er maar weinigen die echt iets weten over slaapfasen, biologische klok of verschillende slaapbehoeften.



Slaapfasen

Slaap heeft een vitale functie voor de mens. Behalve het feit dat slaap belangrijk is voor lichamelijk- en geestelijk herstel, draagt slaap ook bij aan het behoud van geheugen en verankering van kennis.

Of de slaap heeft geleid tot zowel lichamelijk- als geestelijk herstel, blijkt pas de volgende morgen bij het opstaan. Want tijdens de nacht doorloopt de mens verschillende slaapfasen, welke elk hun verschillende kenmerken en functies hebben.

Elke nacht herhalen de vier slaapfasen zich drie- tot vijfmaal. De afzonderlijke fasen variëren daarbij qua lengte. De REM-slaap wordt bijvoorbeeld in de loop van de nacht steeds langer.


 

 


Fase 1

In de zogenaamde inslaapfase is het bewustzijn nog actief. Lichte schrikmomenten of spierstuipen zijn heel normaal, want hier vindt de overgang van waaktoestand naar slaap plaats.


Slechts zo‘n 15 minuten later gaat het lichaam al over in een lichte slaap. Ongeveer de helft van de slaaptijd wordt in dit stadium doorgebracht. Het bewustzijn is nog voor een deel actief, maar de spieren ontspannen zich al.


Uiteindelijk ontspannen de spieren zich volledig. Het lichaam gaat van lichte slaap over in de diepe slaapfase. Hier vertragen de ademhaling en de hartslag – het lichaam heeft nu de tijd om te herstellen. Deze fase neemt bij een volwassene ongeveer een vijfde van de totale slaap in beslag, maar is essentieel om het lichaam 's nachts goed te kunnen laten herstellen.


Op de diepe slaapfase volgt opnieuw een fase van lichte slaap. Daarna gaat het lichaam over in de zogenaamde REM-slaap, ook wel de droomfase genoemd. De afkorting staat voor “Rapid Eye Movement” en beschrijft de snelle oogbewegingen tijdens deze slaapfase. In de droomfase verwerken de hersenen de informatie en de gebeurtenissen van de dag


De biologische klok


Het slaap-waak-ritme wordt niet alleen beïnvloed door externe factoren zoals licht en donker, maar wordt ook gestuurd door een inwendig ritme – het zogenaamde circadiaanse ritme, ook wel de biologische klok genoemd. Daarbij werkt een klein deel van de hersenen als een schakelcentrale. De overgang van lichte dagfasen naar donkere nachtfasen is erg belangrijk voor het aanhouden van een 24-uursritme. Daardoor word je 's avonds moe en 's morgens wakker.

Maar ook zonder deze externe prikkel zou het lichaam met behulp van de biologische klok in een 24-uursritme blijven functioneren.

Deze inwendige klok werkt erg precies en zet niet alleen de slaap- en ontwaakfasen in gang, maar beïnvloedt ook ons activiteitenniveau gedurende de dag. Zo zijn de hersenen voor de middag erg actief, terwijl het lichaam 's middag moe wordt. In de late namiddag volgt dan nog een tweede piekfase.


Verschillende slaapbehoeften

In de loop van het leven veranderen de slaapgewoontes. De menselijke behoefte aan slaap wordt beïnvloed door onze leeftijd.

Zuigelingen hebben met tot wel 16 uur, beduidend meer slaap nodig dan volwassenen. De behoefte aan slaap neemt tot de volwassen leeftijd af en schommelt daarna voor een deel sterk. Naarmate we ouder worden, neemt het aandeel van de diepe slaapfase af. Behalve de leeftijd zijn er ook nog andere factoren die onze slaapbehoefte beïnvloeden. Slaap blijft echter altijd een essentieel bestanddeel van ons leven – zowel voor jong als oud.


Heeft u vragen over Inspire-therapie?

Volgt u Inspire Sleep via onze sociale media kanalen.